روز ملی خلیج فارس
از یک پشیز میهن مان دل نمی کنیم/ حتی اگر که حب وطن مستحب شود- از شرم، رودهای زمین خشک می شوند/ یک روز اگر خلیج، خلیج عرب شود!

روز دهم اردیبهشت، روز اخراج پرتغالی ها از آب های جنوبی ایران و روز ملی خلیج فارس نام دارد. در ۲۱ آوریل ۱۶۲۲، با رشادت «امام قلی خان امیرالامرای فارس»، به ۱۱۷ سال تسلط جابرانه پرتغالی ها بر جزایر خلیج فارس خاتمه داده شد. خلیج فارس از نظر ژئوپولیتیک، تجارت، نفت، گاز، کشتیرانی، ماهی گیری و... در طول تاریخ گلوگاه مهمی در دنیا محسوب می شده و هم اکنون نیز شاهرگ اقتصاد دنیا در این منطقه قرار دارد. خلیج فارس امروزه به پیوستگاه و ته آب اروندرود در خرمشهر و بصره تا رأس مسندام در شمال عمان اطلاق می شود. این خلیج در اواسط دوره سوم زمین شناسی حدود ۳۰ میلیون سال قبل بر اثر گسترش دهانه شکاف دریای عمان به وجود آمده و از پدیده های دوران سوم زمین شناسی است که در حال حاضر ۲۲۶ هزار کیلومتر مربع پهنا دارد در ازای کرانه اش از دهانه فاو تا بندرعباس یک هزار و ۳۷۵ کیلومتر و میانگین ژرفای آن ۳۰ متر است و ۶۲% آب های سطح کره زمین را در برمی گیرد. در ابتدا وسعت آن بیشتر از دو برابر مساحت فعلی بوده است. این پهنه آبی قدیمی ترین دریایی است که بشر آن را می شناخته است. این پهنه آبی گاهواره تمدن جهان و از اولین زیستگاه های بشر محسوب می شود. ساکنان این دریا کشتی را اختراع و خاور و باختر را به هم پیوند داده اند. در جغرافیای قدیم دریای پارس یکی از بزرگ ترین دریاها از ۴ دریایی بود که شناخته شده بود اما اکنون پهنه آبی را که خلیج فارس می نامند خلیجی با ۱۰۰۰ کیلومتر مربع طول و بیشتر از ۲۴۰ کیلومتر مربع عرض.

نام خلیج فارس

در رابطه با نام خلیج فارس تا اوایل دهه ۱۹۶۰م. هیچ گونه بحث و جدلی در میان نبود و تمامی منابع اروپایی و آسیایی و امریکایی، تمام دایره المعارف ها و نقشه های جغرافیایی نام آن را «خلیج فارس» عنوان می داشتند.

اصطلاح جعلی ـ خلیج عربی!! ـ برای نخستین بار از طرف یکی از نمایندگان سیاسی انگلستان در خلیج فارس به نام «سرچارلز بلگریو» عنوان شد. در واقع او بود که به قصد ایجاد تفرقه میان ایران و کشورهای عرب این عنوان جعلی را خلق نمود.[۱] وی که به مدت ۳۰ سال نماینده سیاسی و کارگزار دولت انگلیس بود در خلیج فارس، با مراجعت به انگلستان در ۱۹۶۶ کتابی را در رابطه با سواحل جنوبی خلیج فارس منتشر نمود و برای اولین بار در آن عنوان نمود عرب ها ترجیح می دهند خلیج فارس را خلیج عربی بنامند!!! سپس جمال عبدالناصر نیز از این عنوان تحریفی استفاده کرد تا احساسات ناسیونالیستی اعراب را به وجد آورد!

آنچه مسلّم است، عوامل استکبار در راستای سیاست «اختلاف بیانداز و حکومت کن» به منظور ایجاد تضاد میان اعراب و ایرانیان، عنوان ـ خلیج عربی ـ را بر سر زبان ها انداخته و همسایگان جنوبی ما بدون اطلاع از نیت اصلی آنان، چشم و گوش بسته با آغوشی باز به استقبال این جعل عنوان رفتند.

انگلیسی ها نخستین عاملان ایجاد این تفرقه بودند، آنان از قدیم به دنبال ایجاد یک دریای انگلیسی به جای خلیج فارس بودند و امریکایی ها هم که عاشق داشتن یک دریای امریکایی در جنوب ایران بودند برای حضور در منطقه به این موضوع دامن زدند.

ایران نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و گمرک و پست از قبول محموله هایی با عنوان «خلیج عربی!!» خودداری نمودند و... .

تاریخ را ورق بزنید، اسناد محکمی برای نشان دادن میزان علاقه کشورهای مختلف فرا منطقه ای به تسلط بر ایران و خلیج همیشگی فارس آن وجود دارد. «پطر کبیر» در وصیت نامه خود به بازماندگان این گونه توصیه کرد: «باید به ایران حمله کنید و از سواحل خزر تا خلیج فارس را به هر قیمتی که شده به چنگ آورید».[۲]

دریا سالار پرتغالی و فاتح هرمز نیز در گزارش خود نوشت: «مرکز روابط تجاری آسیا و هندوستان سه نقطه است، تنگه مالاکا، عدن و هرمز که از آن دو مهم تر است. با در دست داشتن این سه نقطه دولت پرتغال باید خود را مالک دنیا بداند».[۳]

کشورهای حوزه خلیج فارس و جهان باید نیک دریابند که پاک نمودن حقیقت از تاریخ امری ناممکن است و جعل یک عنوان هرگز نمی تواند سلاح مناسبی باشد برای پاک نمودن هویت چندین هزار ساله یک منطقه و افراد وابسته به آن. جهان سال های سال است که شاهد این گونه تلاش های ناممکن می باشد. صهیونیست ها و فلسطین را به یادآورید. امروز همه باید بدانند که رویای تازه و پریشان سلطه طلبان هرگز تعبیر نخواهد شد. چرا که مرد و زن، پیر و جوان و کودک ایرانی مقتدرانه از نام و آب های نیلگون «خلیج همیشه فارس» حراست خواهد نمود.

 

نکته ها

ـ در اولین نوشته ها و مکتوبات عهد باستان، شاهراه آبی جنوب ایران همواره با نام خلیج فارس و دریای پارس خوانده شده است.

بیش از سیصد کتاب تاریخی مربوط به سیاحان و مورخان، ادبا و دانشمندان اروپایی و عرب و مسلمانان، تاییدی بر فارس بودن خلیج جنوبی ایران است.[۴]

ـ در کتب مختلف جغرافیایی و تاریخی به زبان های گوناگون، عنوان خلیج فارس ذکر شده است.[۵]

هخامنشی: درایه تیر هچا پارسه آئی تی ایرانی:خلیج فارس

فرانسه: Golfe persiue

انگلیسی: persian Gulf

آلمانی: persischer Golf

ایتالیایی: Golfo persico

یونانی: persicus sinus

عربی: بحر الفارسی، الخلیج فارسی

ـ چهار دریایی که یونانیان از دریای بزرگ کناری منشعب می دانستند عبارت بودند از:[۶]

۱. دریای متوسط یا خلیج روم (مدیترانه امروز)

۲. دریای خزر

۳. خلیج عربی (دریای سرخ امروز)

۴. خلیج فارس

این تقسیم بندی، مدت ها اساس کار عملی دانشمندان جهان، بویژه یونانی ها بوده است.

ـ خلیج فارس، نخستین دریایی است که انسان توانسته به دریانوردی در آن بپردازد و ایرانیان، اولین مردمانی بودند که از این آبراه استفاده کرده و امنیت آن را حفظ نمودند.[۷]

ـ برای نخستین بار، هخامنشیان در تبدیل و حفظ خلیج فارس به یک پایگاه دریایی کوشیده اند.

ـ کرانه ها و جزایر دریای پارس و عمان از دهانه رود سند، توسط یکی از دریاسالاران داریوش شناسایی شده و راه ارتباطی آن مشخص گردید؛ به طوری که کشتی های ایرانی از دریای پارس تا مصر و یونان در رفت و آمد بودند.[۸]

ـ یکی از اقدامات داریوش، اتمام ترعه بزرگی بود که رودخانه نیل را به دریای سرخ متصل می ساخت. پنج ستون یاد بود بادوام که جملات نوشته شده با خط میخی بر روی آنها مسافران را با چگونگی ساخت ترعه آشنا می کرد در آن قسمت موجود بود: «من داریوش، ایرانی هستم، از پارس، مصر را به تصرف خود در آوردم، من فرمان حفر این ترعه را دادم، از رودخانه ای به نام نیل که در مصر جاری است و به دریا می ریزد و به پارسه راه دارد. پس از آن ترعه حفر شد، چنانچه فرمان دادم و کشتی ها از مصر از وسط این ترعه به سوی پارس روانه شدند، چنانچه میل من بود».[۹]

ـ وجود نقشه ای در سال ۱۷۲۴م. که به وسیله «ژ. دولیل»، مهندس ارشد انجمن علوم امپراتوری فرانسه به شیوه چاپ سنگی در پاریس طراحی شده، حدود و ثغور ایران را در دوره صفویه نشان می دهد و نام خلیج فارس را در آن درج کرده است.[۱۰]

ـ در بسیاری از کتاب های عربی قدیمی، از کلمه خلیج فارسی یا بحرالفارس استفاده شده است. از جمله آنها:

ابن فقیه در کتاب البلدان (تألیف ۲۷۹هـ . ق) بحرالفارسی.

ابن رسته در کتاب الاعلام الیقسه (تألیف ۲۹۰هـ . ق) خلیج الفارسی.

ابن خرداد در کتاب المسالک و الممالک (دوره سوم) بحر فارس.

سهراب در کتاب عجایب الاقالیم السبعه (دوره سوم) بحر فارس.

بزرگ بن شهریار در کتاب عجایب الهند (تألیف ۳۴۲هـ . ق) بحر فارس.

اصطخری در کتاب الاقالیم (دوره چهار هجری) بحر فارس.

ابن مطهر در کتاب البدء و التاریخ (تألیف ۳۵۵ قمری) خلیج الفارس.

ابن حوقل در کتاب صوره الارض (۳۶۷هـ . ق) بحر فارس.

همچنین تاریخ نگاران و اندیشمندان بزرگ دیگر نیز بر فارس بودن خلیج جنوبی ایران تأکید داشته اند.

ابوریحان بیرونی در کتاب التفهیم، خلیج پارس و دریای پارس، در کتاب قانون مسعودی، دریای فارس و در کتاب تحدید نهایات الامانی، بحر فارس.

ابن بلخی در کتاب فارس نامه (تألیف ۵۰۰ قمری) بحر فارس.

 

پی نوشت ها:

[۱]. همایون الهی، خلیج فارس و مسائل آن، تهران، قومس، ۱۳۶۸.

[۲]. اسکندر دلدم، خلیج فارس، تهران، نشر نوین، ۱۳۶۳، ص ۲۹۴.

[۳]. احمد اقتداری، خلیج فارس، تهران، سهامی کتاب های جیبی، ۱۳۴۵، ص ۱۱۴.

[۴]. www.zoodi.com/persian.Gulf.

[۵]. همایون الهی، خلیج فارس و مسائل آن، تهران، قومس، ۱۳۶۸، ص ۹.

[۶]. پیروز مجتهدزاده، جغرافیای تاریخی خلیج فارس، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴.

[۷]. سرارسکین لاخ، سفرنامه دریایی لاخ، ترجمه: حسین ذوالقدر، تهران، آناهیتا، ۱۳۶۹.

[۸]. دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل، کیهان، سه شنبه ۹ آبان ۱۳۶۸.

[۹]. راجرز. ام. سیودی، خلیج فارس از دوران باستان تا اواخر قرن ۱۸، ترجمه: حسن زنگنه، قم، مرکز بوشهرشناسی و نشر همتا، ۱۳۷۷.

[۱۰]. www.cgie.org.ir/show builder B.asp.‎

منبع: حوزه نت

دسته بندی: